Իհարկե գործնական առումով այդպես չէ և պատգամավորը Հայաստանի ռազմա-քաղաքական ղեկավարության դեմ այդպիսի ցուցմունք չի տա մի մի շարք օբյեկտիվ ու սուբյեկտիվ պատճառներով: Առավել ևս, որ Հայաստանը չի ընտրել պատերազմը՝ թե 2020-ից առաջ, թե 2016-ից առաջ, թե ընդհանրապես՝ ըստ էության 2013-ից Հայաստանի դեմ սկսած ակտիվ սողացող պատերազմից առաջ: Կովկասում խաղաղության ու պատերազմի հարցը Հայաստանի, և նույնիսկ Ադրբեջանի, կամ Վրաստանի ընտրության մասշտաբի հարց չէ, որովհետև Կովկասն ինքնին լոկալ նշանակության ռեգիոն չէ, որ համաշխարհային ուժային կենտրոնները այդ հարցը թողնեին կովկասյան երեք պետությունների կամ նրանցից որևէ մեկի ընտրությանը:
Կովկասում պատերազմի և խաղաղության հարցն աշխարհաքաղաքական հարց է, հետևաբար Հայաստանն այդ առումով ունի ոչ թե ընտրության, այլ պատրաստվելու խնդիր, թե խաղաղության, թե պատերազմի պատրաստվելու խնդիր: Այո, կան հանգամանքներ, կան գործոններ, տարրեր, որոնք կախված են Հայաստանից, Վրաստանից, Ադրբեջանից, որոնք իրենց դերն ունեն պատերազմի կամ խաղաղության տանող գործընթացներում: Եվ Հայաստանն այդ առումով իհարկե պետք է միտված լինի դեպի խաղաղություն ճանապարհի, սակայն, այստեղ է, որ մեղմ ասած հարաբերական է այդ «միտվածության» բովանդակությունը, խաղաղության «գնի» սահմանումը: Որովհետև, Հայաստանը կարող է իր վրա վերցնել խաղաղության գին, և անգամ բարձր գին, սակայն վճարելով այն՝ չստանալ «ապրանքը», այսինքն՝ խաղաղությունը:
Իսկ այդ համատեքստում շատ կարևոր է, որ Հայաստանի հասարակական-քաղաքական դիսկուրսից ընդհանրապես դուրս մնա «պատերազմ, թե խաղաղություն» հարցադրումը, որպես այդպիսին, որովհետև, հաշվի առնելով այդ հարցում Հայաստանի խիստ սահմանափակ ազդեցությունը, հարցադրումն ըստ էության դրանով հանդերձ ստեղծում է իրավիճակ, երբ Հայաստանն իր վրա է վերցնում «պատերազմի, թե խաղաղության» պատասխանատվությունը: Իսկ դա մեղմ ասած ծուղակ է: Ընդգծեմ, տարատեսակ միտումնավորկամ ակամա նենգափոխումների կամ թյուրընկալումների տեղիք չտալու համար, որ խոսքն այն մասին չէ, թե Հայաստանի հասարակական-քաղաքական կյանքում չպետք է քննարկվի ռեգիոնալ զարգացումների պատերազմական ռիսկերի հարցն ու դրանց չեզոքացման գործում Հայաստանից հասանելիք առավելագույն անելու տարբերակները: Խոսքը այդ քննարկումներից «պատերազմի, թե խաղաղության ընտրություն» հարցադրումն ու շեշտադրումը դուրս թողնելու, կամ պարզապես բացառելու մասին է:
